استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی در مؤسسه های آموزش عالی

در نظام بودجه ریزی متداول در مؤسسه های آموزش عالی، بودجه بر اساس عوامل متعددی نظیر تعداد دانشجویان، اعضای هیئت علمی، کادر ستادی تعیین می شود، یعنی تخصیص هزینه ها بر اساس یک معیار حجمی انجام می شود و هیچ گونه تفکیکی بین انواع هزینه های دانشجویان رشته های مختلف تحصیلی صورت نمی گیرد. همچنین میزان هزینه های فعالیتها برای تمامی دروس یکسان در نظر گرفته می شود. این در حالی است که هزینه برخی دروس توسط منابع مازاد حاصل از ارائه دروس دیگر پوشش داده می شود. از سوی دیگر، به استناد ماده 49 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور که اعتبارات هزینه ای دانشگاهها و مؤسسه های آموزش عالی دولتی بر اساس قیمت تمام شده به آنها اختصاص خواهد یافت و با توجه به توسعه همه جانبه مؤسسه های آموزش عالی در کشور، نیاز به بهبود شیوه های کنترل و مدیریت منابع مالی در آن توجه بیشتری را نسبت به قبل طلب می کند، این امر می تواند موجب تمرکز بیشتر دانشگاهها به مقوله کارایی و اثربخشی منابع مالی شود. تنها راه تحقق این اهداف، استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی در مؤسسه های آموزش عالی است. ویژگی و وجه تمایز این نظام از نظام بودجه ریزی موجود، تأکید روی اهداف، نتایج و محصول هر یک از اقلام هزینه ای و افزایش قدرت پاسخگویی دانشگاههاست. با این توصیف، نوشتار حاضر سعی دارد مراحل اجرایی استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی در مؤسسه های آموزش عالی را تشریح کند.